Điện mặt trời áp mái là gì?
Điện mặt trời áp mái là một hệ thống quang điện. Đây là hệ thống tận dụng các khoảng không của sân thượng, mái nhà và các khu đất cao nhiều ánh nắng mặt trời, để làm nơi lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời. Các tấm pin năng lượng mặt trời sẽ chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng điện, qua bộ hòa lưới để cung cấp cho thiết bị sử dụng hoặc bán lại cho lưới điện quốc gia.
Điện mặt trời áp mái có nhiều ưu điểm như: tiết kiệm chi phí điện, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng giá trị cho công trình xây dựng, khai thác được nguồn năng lượng tái tạo và bền vững. Tuy nhiên, điện mặt trời áp mái cũng có một số nhược điểm như: chi phí đầu tư ban đầu cao, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và khí hậu, cần có diện tích mái nhà rộng và phù hợp.
Các mô hình lắp đặt điện mặt trời áp mái phổ biến hiện nay
Hiện nay, có 3 mô hình lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái mang lại hiệu quả tốt nhất là:
Điện mặt trời áp mái lưu trữ (độc lập)
Đây là mô hình sử dụng các bình ắc quy để lưu trữ điện năng được sản xuất từ các tấm pin năng lượng mặt trời. Mô hình này thích hợp cho những nơi không có kết nối với lưới điện quốc gia hoặc có nguy cơ mất điện thường xuyên. Ưu điểm của mô hình này là có thể sử dụng điện năng lượng mặt trời vào bất cứ lúc nào, kể cả ban đêm hoặc khi trời u ám. Nhược điểm của mô hình này là chi phí đầu tư cao, do phải trang bị các bình ắc quy và các thiết bị phụ trợ khác. Ngoài ra, các bình ắc quy cũng có tuổi thọ ngắn và cần được bảo dưỡng thường xuyên.
Điện mặt trời áp mái hòa lưới
Đây là mô hình kết nối các tấm pin năng lượng mặt trời với lưới điện quốc gia thông qua các bộ biến tần. Mô hình này thích hợp cho những nơi có kết nối với lưới điện quốc gia ổn định và có chính sách hỗ trợ về giá điện. Ưu điểm của mô hình này là chi phí đầu tư thấp, do không cần sử dụng các bình ắc quy và các thiết bị phụ trợ khác. Ngoài ra, người sử dụng có thể tiết kiệm chi phí điện hoặc kiếm thêm thu nhập bằng cách bán lại điện dư thừa cho lưới điện quốc gia. Nhược điểm của mô hình này là phụ thuộc vào sự ổn định của lưới điện quốc gia và chịu ảnh hưởng của các yếu tố thời tiết. Nếu có sự cố về lưới điện hoặc thiếu ánh sáng mặt trời, người sử dụng sẽ không có điện để sử dụng.
Điện mặt trời vừa hòa lưới vừa lưu trữ
Đây là mô hình kết hợp giữa hai mô hình trên, sử dụng cả các bình ắc quy và các bộ biến tần để kết nối với lưới điện quốc gia. Mô hình này thích hợp cho những nơi có kết nối với lưới điện quốc gia nhưng không ổn định hoặc có chính sách hỗ trợ về giá điện không thuận lợi. Ưu điểm của mô hình này là có thể tận dụng được cả hai nguồn điện từ lưới điện quốc gia và từ các bình ắc quy, tùy theo tình huống cụ thể. Người sử dụng có thể sử dụng điện từ bình ắc quy khi có sự cố về lưới điện hoặc khi giá điện cao, và sử dụng điện từ lưới điện quốc gia khi giá điện thấp hoặc khi bình ắc quy cạn kiệt. Ngoài ra, người sử dụng cũng có thể bán lại điện dư thừa cho lưới điện quốc gia để kiếm thêm thu nhập. Nhược điểm của mô hình này là chi phí đầu tư khá cao, do phải trang bị cả các bình ắc quy và các bộ biến tần. Ngoài ra, mô hình này cũng đòi hỏi phải có một hệ thống quản lý và điều khiển thông minh để đảm bảo sự cân bằng giữa các nguồn điện và tối ưu hoá hiệu quả sử dụng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến điện mặt trời áp mái
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của hệ thống điện mặt trời áp mái bao gồm:
Vị trí địa lý: Các vùng có nhiều giờ nắng trong ngày sẽ có khả năng sản xuất điện cao hơn so với các vùng ít nắng hoặc có khí hậu mưa bão.
Hướng và góc nghiêng của mái nhà: Các mái nhà hướng về phía nam hoặc đông nam sẽ tiếp nhận được nhiều ánh sáng mặt trời hơn so với các hướng khác. Góc nghiêng của mái nhà cũng ảnh hưởng đến góc chiếu của ánh sáng và diện tích tiếp xúc của tấm pin.
Chất lượng và loại của tấm pin: Các tấm pin có chất lượng cao, công suất cao và hiệu suất cao sẽ cho ra nhiều điện hơn so với các tấm pin kém chất lượng, công suất thấp và hiệu suất thấp. Các loại tấm pin khác nhau cũng có đặc tính và hiệu năng khác nhau. Ví dụ, các tấm pin đa tinh thể (polycrystalline) có giá rẻ hơn nhưng hiệu suất thấp hơn so với các tấm pin đơn tinh thể (monocrystalline). Các tấm pin mỏng (thin-film) có khả năng chịu nhiệt tốt hơn nhưng chiếm nhiều diện tích hơn và có tuổi thọ ngắn hơn so với các tấm pin tinh thể. Do đó, việc lựa chọn chất lượng và loại của tấm pin phù hợp với điều kiện khí hậu, không gian và ngân sách là rất quan trọng.
Chính sách hỗ trợ và khuyến khích lắp đặt điện mặt trời áp mái tại Việt Nam
Nhằm khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, Chính phủ và các bộ ngành liên quan đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ và khuyến khích lắp đặt điện mặt trời áp mái tại Việt Nam, bao gồm:
Thông báo số 148EVN-KD-TCKT, ngày 10/1/2023 của EVN
Cụ thể, Thông báo số 148EVN-KD-TCKT, ngày 10/1/2023 của EVN về giá mua điện từ các dự án/hệ thống điện mặt trời mái nhà năm 2023 như sau:
1/ Đối với các dự án điện mặt trời mái nhà có ngày vận hành phát điện và xác nhận chỉ số công tơ trước ngày 1/7/2019: Giá mua điện trong năm 2023 là 2.207 VNĐ/kWh chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (tương đương 9,35 UScents/kWh).
2/ Đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà có thời điểm vào vận hành phát điện và xác nhận chỉ số công tơ trong giai đoạn từ ngày 1/7/2019 đến 31/12/2020: Giá mua điện trong năm 2023 là 1.978 VND/kWh chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (tương đương 8.38 Uscents/kWh).
Tỷ giá trung tâm của Đồng Việt Nam so với Đô la Mỹ là 01 USD = 23.612 VND (Thông báo số 659/TB-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam áp dụng cho ngày 31/12/2022).
Năm 2022, giá mua điện mặt trời mái nhà được EVN công bố như sau:
1/ Đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà có ngày vận hành thương mại từ 1/6/2017 đến 30/6/2019: Giá mua điện mặt trời của EVN trong năm 2022 là 2.164 VNĐ/kWh (năm 2021 là 2.162 VNĐ/kWh) chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (tương đương 9,35 UScents/kWh).
2/ Đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà có ngày vận hành thương mại từ 1/7/2019 đến 31/12/2020: Giá mua điện mặt trời của EVN trong năm 2022 là 1.939 VNĐ/kWh (năm 2021 là 1.938 VNĐ/kWh) chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (tương đương 8,38 Uscents/kWh)./.
Thông tư 01/2023/TT-BCT của Bộ công thương
(Chinhphu.vn) – Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 01/2023/TT-BCT bãi bỏ một số quy định tại Thông tư số 02/2019/TT-BCT quy định thực hiện phát triển dự án điện gió và Hợp đồng mua bán điện mẫu cho các dự án điện gió và Thông tư số 18/2020/TT-BCT quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời.
Thông tư 01/2023/TT-BCT bãi bỏ một số quy định tại Thông tư 02/2019/TT-BCT quy định thực hiện phát triển dự án điện gió và Hợp đồng mua bán điện mẫu cho các dự án điện gió, đơn cử như:
+ Khoản 3 Điều 3 (Quy hoạch và danh mục phát triển các dự án điện gió);
+ Điều 4 (Bổ sung dự án điện gió vào quy hoạch phát triển điện lực), Điều 7 (Điều kiện khởi công và thi công xây dựng công trình dự án điện gió);
+ Khoản 2 Điều 9 (Chế độ báo cáo và quản lý vận hành);…
Bên cạnh đó bãi bỏ một số quy định tại Thông tư 18/2020/TT-BCT về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời: Điểm a khoản 1 Điều 4 (Phát triển dự án điện mặt trời nối lưới); bãi bỏ cụm từ “Giá mua bán điện của hệ thống điện mặt trời mái nhà thực hiện theo quy định tại Điều 8 của Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam” tại điểm a khoản 1 Điều 5.
Thông tư 01/2023/TT-BCT có hiệu lực từ ngày 19/01/2023./.
Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06/4/2020
Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam. Quyết định này quy định về giá mua điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới và hệ thống điện mặt trời mái nhà. Theo đó, giá mua điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới được xác định theo từng vùng và thời gian áp dụng. Giá mua điện từ hệ thống điện mặt trời mái nhà được xác định theo tỷ giá USD/VND và thời gian áp dụng.
Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020
Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020 của Bộ Công Thương quy định về thứ tự ưu tiên, thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện phát triển dự án điện mặt trời nối lưới và hướng dẫn thực hiện hợp đồng mua bán điện. Thông tư này quy định về các yêu cầu về công suất, diện tích, thời gian hoàn thành và vận hành của các dự án điện mặt trời nối lưới. Thông tư này cũng quy định về các nội dung cơ bản của hợp đồng mua bán điện giữa Bên bán điện và Bên mua điện.
Nghị định số 63/2020/NĐ-CP ngày 18/8/2020
Nghị định số 63/2020/NĐ-CP ngày 18/8/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63/2018/NĐ-CP ngày 04/5/2018 của Chính phủ quy định về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Nghị định này quy định về việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 04 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế và giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 09 năm tiếp theo đối với các dự án năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời.
Quyết định 02/2019/QĐ-TTg
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ban hành quyết định 02/2019/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam.
Theo quy định mới sửa đổi, các dự án điện mặt trời mái nhà được thực hiện cơ chế mua bán điện theo chiều giao và chiều nhận riêng biệt của công tơ đo đếm điện hai chiều. Bên bán điện sẽ thực hiện thanh toán lượng điện năng nhận từ lưới điện theo quy định hiện hành. Bên mua điện sẽ thực hiện thanh toán lượng điện năng nhận được từ hệ thống điện mặt trời trên mái nhà phát lên lưới với giá mua bán điện quy định như đối với các dự án điện mặt trời nối lưới. Các bên mua và bán điện có trách nhiệm thực hiện các quy định của pháp luật hiện hành về thuế và phí.
Hàng năm, căn cứ vào tỉ giá của đồng VNĐ so với đô la Mỹ do ngân hàng nhà nước công bố vào ngày cuối cùng của năm trước, Bộ Công Thương sẽ công bố giá thành mua bán điện mặt trời đối với các dự án điện mặt trời nối lưới cho năm sau. Chi tiết Quyết định sửa đổi như bên dưới đây:
Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2018
Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế – xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 – 2023 là một văn bản quan trọng, nhằm bù đắp cho tỉnh Ninh Thuận những thiệt hại do việc dừng thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho tỉnh này phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn như năng lượng tái tạo, du lịch và nông nghiệp. Nghị quyết này quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù trong các lĩnh vực như thu hút đầu tư, tài chính – ngân sách, thuế – phí, đất đai, lao động – tiền lương – bảo hiểm xã hội, giáo dục – đào tạo – y tế – văn hoá – thể thao và các lĩnh vực khác. Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng tự chủ và trách nhiệm của tỉnh Ninh Thuận trong phát triển kinh tế – xã hội bền vững và hài hòa.
CHEAPEA |
Các loại hệ thống, vật tư, thiết bị điện mặt trời liên quan
|