Trang trại điện mặt trời hay còn gọi là Solar Farm là một hệ thống ứng dụng việc lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời với số lượng lớn và trên một diện tích rộng. Mục đích của các trang trại này là để sản xuất điện từ năng lượng tái tạo và bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Vì vậy, chúng góp phần to lớn trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Các loại trang trại điện mặt trời khác nhau
Có nhiều loại trang trại điện mặt trời khác nhau dựa vào quy mô, vị trí và công nghệ sử dụng. Một số loại phổ biến như sau:
Trang trại điện mặt trời áp mái: Là loại hình được lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời lên mái nhà của các công ty, doanh nghiệp hay các cơ quan hành chính. Quy mô thường từ 10 kW đến 100 kW. Lợi ích của loại hình này là tiết kiệm diện tích đất, tận dụng không gian mái nhà và giảm chi phí tiền điện cho người sử dụng.
Trang trại điện mặt trời áp đất: Là loại hình được xây dựng các tấm pin năng lượng mặt trời ngay tại bề mặt đất hoặc được treo cao để có thể canh tác hoặc nuôi trồng cây xanh ở phía dưới3. Quy mô thường từ 100 kW đến hàng MW. Lợi ích của loại hình này là có thể sản xuất được nhiều điện hơn so với áp mái và có thể kết hợp với các ngành khác như nông nghiệp hay du lịch sinh thái.
Trang trại điện mặt trời áp nước: Là loại hình được xây dựng các tấm pin năng lượng mặt trời ở bề mặt các hồ chứa hoặc sông ngòi. Quy mô thường từ hàng MW đến hàng GW. Lợi ích của loại hình này là có thể giải quyết được vấn đề thiếu đất để xây dựng Solar Farm và có thể giảm được hiệu ứng bay hơi của các nguồn nước.
Chi phí lắp đặt và vận hàng của từng loại Solar Farm
Chi phí để xây dựng và vận hành Solar Farm sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô, công suất, công nghệ, vị trí và chế độ thuế. Theo một báo cáo của Hiệp hội Năng lượng Mặt trời Hoa Kỳ (SEIA), chi phí trung bình để xây dựng một Solar Farm ở Mỹ vào năm 2019 là khoảng 1 triệu USD cho mỗi MW.
Tuy nhiên, chi phí này có thể giảm xuống còn 0,5 triệu USD cho mỗi MW tại các quốc gia có điều kiện khí hậu và đất đai thuận lợi hơn. Chi phí vận hành và bảo trì Solar Farm cũng sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại thiết bị, chất lượng lắp đặt và yêu cầu an ninh. Theo một nghiên cứu của Đại học California Berkeley, chi phí vận hành và bảo trì Solar Farm ở Mỹ vào năm 2017 là khoảng 17 USD cho mỗi kW trong năm. Tuy nhiên, chi phí này có thể giảm xuống còn 10 USD cho mỗi kW trong năm tại các quốc gia có giải pháp công nghệ hiện đại và hiệu quả hơn. Vì vậy, để tính toán chính xác chi phí xây dựng và vận hàng Solar Farm, cần phải xem xét kỹ các yếu tố riêng biệt của từng dự án.
Các dự án trang trại điện mặt trời tại Việt Nam và trên Thế giới
Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng mặt trời cao nhờ vị trí địa lý thuận lợi, khí hậu nhiệt đới và số giờ nắng bình quân cao. Theo EVN, với công suất 16,5 GW, điện mặt trời của Việt Nam đã chiếm 1/4 tổng công suất hệ thống điện quốc gia. Trong số đó, có nhiều dự án trang trại điện mặt trời quy mô lớn được triển khai ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Một số dự án tiêu biểu như sau:
Trang trại Điện Mặt Trời Dầu Tiếng
Đây là dự án điện mặt trời nổi lớn nhất thế giới với công suất 420 MWp được xây dựng tại Hồ Dầu Tiếng, Tây Ninh. Dự án do Công ty TNHH Xuân Cầu và Công ty TNHH B.Grimm Power Public hợp tác đầu tư với tổng chi phí khoảng 9.100 tỷ đồng. Dự án đã chính thức khánh thành vào ngày 7/9/2019 và có thể cung cấp khoảng 688 triệu kWh/năm cho hệ thống điện quốc gia.
Trang trại Điện Mặt Trời Phú Yên
Đây là dự án điện mặt trời áp đất có công suất 257 MWp được xây dựng tại xã Hòa Hiệp Bắc, Huyện Đông Hòa, Phú Yên3. Dự án do Công ty TNHH MTV BIM Energy (thành viên của Tập đoàn BIM Group) và Công ty TNHH AC Energy (thành viên của Tập đoàn Ayala – Philippines) hợp tác đầu tư với tổng chi phí khoảng 7.000 tỷ đồng. Dự án đã chính thức khánh thành vào ngày 19/4/2019 và có thể cung cấp khoảng 401 triệu kWh/năm cho hệ thống điện quốc gia.
Trang trại Điện Mặt Trời Ninh Thuận
Đây là dự án điện mặt trời gồm hai nhà máy có công suất lần lượt là 168 MWp và 50 MWp được xây dựng tại xã Phước Minh và xã Phước Nam, Huyện Thuận Nam, Ninh Thuận. Dự án do Công ty CP Thương Mại – Xây Lắp – Sản Xuất – Vật Tư (Trungnam Group) làm chủ đầu tư với tổng chi phí khoảng 5.000 tỷ đồng. Dự án đã chính thức khánh thành vào ngày.
Ngoài Việt Nam, trên thế giới cũng có nhiều dự án trang trại điện mặt trời quy mô lớn được triển khai ở các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Dubai… Một số dự án tiêu biểu như sau:
Dự án Nhà máy Điện Mặt Trời Huanghe Hydropower Hainan: Đây là dự án điện mặt trời nổi có công suất 2.200 MW được xây dựng tại tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc. Dự án do Công ty Phát triển Thủy điện Hoàng Hà làm chủ đầu tư với tổng chi phí khoảng 2,2 tỷ USD. Dự án đã chính thức hoạt động từ cuối năm 2020 và có thể cung cấp khoảng 3.100 triệu kWh/năm cho hệ thống điện quốc gia.
Dự án Nhà máy Điện Mặt Trời Mohammed Bin Rashid Al Maktoum: Đây là dự án điện mặt trời có công suất hiện tại là 1.963 MW được xây dựng sâu trong khu vực sa mạc Dubai với tổng vốn đầu tư 13,6 tỷ USD. Dự án được công bố lần đầu tiên vào năm 2012 và dự kiến công suất cuối cùng của công viên năng lượng mặt trời này lên đến 5.000 MW vào năm 2030. Đến lúc này Mohammed Bin Rashid Al Maktoum có thể đủ để cung cấp năng lượng cho 1.3 triệu hộ gia đình và giảm 1.1 triệu tấn phát thải carbon hàng năm ra môi trường.
KẾT LUẬN
Như vậy, Solar Farm là một giải pháp năng lượng tái tạo hấp dẫn và tiềm năng cho nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, để xây dựng và vận hàng Solar Farm một cách hiệu quả và bền vững, cần phải có sự đầu tư hợp lý, lựa chọn công nghệ phù hợp và tuân thủ các quy định pháp lý của từng địa phương. Ngoài ra, cần phải có sự hợp tác giữa các bên liên quan như nhà đầu tư, nhà sản xuất, nhà cung cấp điện và chính quyền địa phương để đảm bảo Solar Farm được khai thác tối ưu và mang lại lợi ích cho cộng đồng.